مقایسه مدل‌های خطی و غیرخطی سری‌زمانی در پیش‌بینی جریان رودخانه (مطالعه موردی: رودخانه باراندوزچای ارومیه)

Authors

  • احمد فاخری فرد استادگروه مهندسی آب دانشگاه تبریز
  • فرشاد احمدی دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب دانشگاه تبریز
  • یعقوب دین پژوه دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه تبریز
Abstract:

     پیش­بینی دقیق جریان رودخانه­ با استفاده از مدل­های رایج سری­های زمانی، فیزیکی- مفهومی و رگرسیونی در مدیریت علمی منابع آب­های سطحی اهمیت به­سزایی دارد. در این مطالعه دبی جریان روزانه و ماهانه رودخانه باراندوزچای ارومیه در دوره­ آماری 88-1352، با استفاده از مدل­های سری­زمانی خطی آرما[1] و غیرخطی دوخطی مدل­سازی شد. برای بررسی ایستایی سری­های جریان از آزمون ADF استفاده گردید. نتایج آین آزمون نشان داد که با حذف عوامل ناایستایی، سری­های جریان رودخانه ایستا می­شوند. برای بررسی شدت غیر خطی بودن سری­های ماهانه و روزانه جریان از آزمون BDS استفاده شد. نتایج نشان داد که سری ماهانه جریان، خاصیت غیرخطی خفیفی دارد اما سری روزانه جریان به شدت غیر خطی می­باشد. مدل­های AR(8) و BL(8,0,1,1) مدل­­های منتخب جریان ماهانه بوده که ضریب همبستگی و جذر میانگین مربعات خطا در مدل خطی به ترتیب 906/0 و 892/2 مترمکعب در ثانیه و برای مدل غیرخطی 930/0 و 436/2 متر مکعب در ثانیه محاسبه گردیدند. برای جریان روزانه، مدل خطی AR(25) و مدل غیرخطی BL(25,0,1,1) انتخاب گردید که ضریب همبستگی و جذر میانگین مربعات خطا در مدل خطی به ترتیب برابر 873/0 و 116/4 متر مکعب در ثانیه و برای مدل غیرخطی معادل 923/0 و 085/3 متر مکعب در ثانیه به دست آمد. طبق نتایج حاصله، استفاده از مدل دوخطی در مقیاس روزانه سبب کاهش مقدار خطا به میزان 33 درصد شد و ضریب همبستگی را 7/5 درصد افزایش داد. افزایش دقت مدل دوخطی در مقایسه با مدل خطی به دلیل خاصیت غیرخطی شدید مقیاس روزانه می­باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه مدل های خطی و غیرخطی سری زمانی در پیش بینی جریان رودخانه (مطالعه موردی: رودخانه باراندوزچای ارومیه)

پیش­بینی دقیق جریان رودخانه­ با استفاده از مدل­های رایج سری­های زمانی، فیزیکی- مفهومی و رگرسیونی در مدیریت علمی منابع آب­های سطحی اهمیت به­سزایی دارد. در این مطالعه دبی جریان روزانه و ماهانه رودخانه باراندوزچای ارومیه در دوره­ آماری 88-1352، با استفاده از مدل­های سری­زمانی خطی آرما[1] و غیرخطی دوخطی مدل­سازی شد. برای بررسی ایستایی سری­های جریان از آزمون adf استفاده گردید. نتایج آین آزمون نشان د...

full text

مقایسه مدل های غیرخطی سری زمانی و برنامه ریزی ژنتیک در پیش بینی جریان روزانه رودخانه ها (مطالعه موردی: رودخانه باراندوزچای ارومیه)

در این مطالعه برای پیش بینی جریان روزانه رودخانه باراندوزچای ارومیه در دوره آماری 1388-1352، از مدل غیرخطی سری زمانی دوخطی و روش برنامه ریزی ژنتیک استفاده و نتایج بر اساس شاخص های آماری جذر میانگین مربعات خطا و ضریب همبستگی مورد مقایسه قرار گرفت. در مطالعه حاضر مدل دوخطی BL(1,11,1,1) با داشتن کمترین مقدار معیار اکایکه اصلاح شده به عنوان مدل مناسب سری روزانه انتخاب و پس از انجام آزمون نکویی براز...

full text

کاربرد شبکه‌های بیزین و برنامه‌ریزی ژنتیک در پیش‌بینی جریان روزانه رودخانه (مطالعه موردی: رودخانه باراندوزچای)

     برآورد دقیق آبدهی رودخانه ها یکی از موارد مهم در پیش بینی خشکسالی، سیلاب، طراحی سازه­‌های آبی، بهره برداری از مخازن سدها و کنترل رسوب می باشد.روش­های متعددی همچون مدل­های سری­زمانی، شبکه­های عصبی مصنوعی، منطق فازی و برنامه­ریزی ژنتیک برای پیش­بینی جریان رودخانه به کار می­رود. در مطالعه حاضر به منظور پیش­بینی جریان رودخانه باراندوزچای از دو روش برنامه­ریزی ژنتیک و شبکه­های بیزین استفاده شد....

full text

بررسی غیرخطی بودن فرآیند جریان رودخانه با استفاده از آزمون BDS (مطالعه موردی: رودخانه شهرچای ارومیه)

فرآیند جریان رودخانه یکی از سیستم­هایی است که در مقیاس زمانی و مکانی مکانیسم غیر خطی در آن می­تواند حاکم باشد. در بسیاری از مدل‌های برازشی بر روی سری­های جریان رودخانه از مدل‌های خطی استفاده می­شود در حالی که معمولا فرآیند حاکم بر جریان رودخانه بیشتر ماهیت غیرخطی دارد. با این وجود نوع غیرخطی حاکم بر فرآیند سیستم رودخانه و شدت آن در مقیاس‌های زمانی مختلف مشخص نیست. فرآیند جریان رودخانه شهرچای ار...

full text

مقایسه عملکرد روش های ماشین بردار پشتیبان و شبکه های بیزین در پیش‌بینی جریان روزانه رودخانه (مطالعه موردی: رودخانه باراندوزچای)

پیش‌بینی و برآورد جریان رودخانه برای هر منطقه و حوضه آبریز به عنوان یکی از مهمترین مراحل در استفاده بهینه از منابع آبی محسوب می‌شود. در مطالعه حاضر به منظور پیش‌بینی جریان رودخانه باراندوزچای از دو روش ماشین بردار پشتیبان (SVM) و شبکه‌های بیزین (BNs) استفاده شد. داده‌های جریان روزانه این رودخانه در محل ایستگاه آبسنجی دیزج در خلال سال‌های 1385 تا 1389 برای ایجاد مدل استفاده شد که 80 درصد داده‌ها...

full text

مقایسه مدل های غیرخطی سری زمانی و برنامه ریزی ژنتیک در پیش بینی جریان روزانه رودخانه ها (مطالعه موردی: رودخانه باراندوزچای ارومیه)

در این مطالعه برای پیش بینی جریان روزانه رودخانه باراندوزچای ارومیه در دوره آماری 1388-1352، از مدل غیرخطی سری زمانی دوخطی و روش برنامه ریزی ژنتیک استفاده و نتایج بر اساس شاخص های آماری جذر میانگین مربعات خطا و ضریب همبستگی مورد مقایسه قرار گرفت. در مطالعه حاضر مدل دوخطی bl(1,11,1,1) با داشتن کمترین مقدار معیار اکایکه اصلاح شده به عنوان مدل مناسب سری روزانه انتخاب و پس از انجام آزمون نکویی براز...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 37  issue 1

pages  93- 105

publication date 2014-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023